In deel 3 van de serie anatomie: De buitenkant van de hoef.
De buitenkant van de hoef vormt een soort schoen of capsule en bestaat uit verschillende soorten speciale, harde huid of nagelweefsel. De hoefcapsule vernieuwt zichzelf constant. De hoefcapsule verpakt en beschermt de gevoelige delen van de binnenkant van de hoef. In deel 2 bekeken we de onderkant van de hoef. In dit artikel behandelen we de hoefwand.
 |
| Hoefwand zonder horizontale randen of flare. Tubules in de juiste hoek. Lage hiel, korte teen, korte hoefwand. Geen druk op de kroonrand. |
Aan de bovenkant van de hoef bevindt zich de kroonrand. De kroonrand is te vergelijken met de nagelriem van onze nagel. Vanuit de kroonrand groeit de gepigmenteerde, buitenste laag van de hoefwand naar beneden. Als de hoefwand te lang gelaten wordt veroorzaakt dit druk en kan de kroonrand naar boven worden gedrukt. De kroonrand bolt hierdoor op. De huid komt dan onder spanning te staan.
Periopel
Aan de bovenkant van de hoefwand zit de periopel, een wasachtig beschermlaagje dat verder naar beneden verdwijnt. Sommige paarden hebben dik periopel dat ver naar beneden doorgroeit. Bij sommige paarden is het praktisch onzichtbaar. Bij nat weer kun je periopel makkelijk van de hoefwand af wrijven. Beter is het om dit niet te doen, het zit er niets voor niets.
Hoefwand
De hoefwand is ongeveer 6 tot 12 millimeter dik en bestaat voor het grootste deel uit keratine, een soort eiwit. Vanuit de kroonrand groeit de gepigmenteerde hoefwand 6 tot 10 millimeter per maand naar beneden. In 6 tot 12 maanden wordt de hoefwand compleet vervangen. De hoef groeit in een cilindrische vorm naar beneden, naar voren en iets naar buiten. Diverse factoren beinvloeden de groei van de hoef: Voeding, lengte van de hoefwand, de gezondheid van de straal, formaat van het paard, jaargetijde, ziekte, stress, beweging...
De ongepigmenteerde hoefwand wordt aangemaakt door het hoefwand corium. Deze witte laag is zachter dan de gepigmenteerde laag en in staat vocht vast te houden. De buitenste laag is hard en waterafstotend.
Vijl de buitenkant van de hoefwand niet boven de mustangrol. De gepigmenteerde buitenkant moet zo hard, dik en sterk mogelijk zijn om de hoef na het uitzetten weer te helpen om in z'n oorspronkelijke vorm terug te veren. Ook geeft de buitenste laag de hoef de meeste bescherming tegen invloeden van buitenaf.
Een gezonde hoefwand is dik, glad, recht (zonder flare), glanzend en vrij van brokkels, scheuren of horizontale randen.
De hoefwand is flexibeler dan je met het blote oog kunt waarnemen. De hoefwand zet tijdelijk uit onder druk van het gewicht van het paard in beweging (hoefmechanisme). De hoefwand kan ook permanent vervormen door een teveel aan druk (flare) of een gebrek aan druk (contractie).
Horizontale randen (groeiringen)
Sommige hoeven vertonen horizontale randen of ribbels. Deze worden veroorzaakt door inflammatie van het corium. Het corium reageert sterk op problemen die zich afspelen in het lichaam van het paard. Gifstoffen, koorts, vaccinatie, hevige stress; allerlei factoren kunnen we voor zorgen dat het corium tijdelijk onder stress komt en niet in staat is perfecte hoefwand aan te maken. Zo'n moment zien we terug als groeiring die in de loop van het jaar naar beneden groeit.
De meest voorkomende oorzaak van horizontale randen is een dieet dat te veel suiker/zetmeel bevat. De hoef is de barometer voor de algehele gezondheid van het paard. Aan de hoefwand kun je aflezen of je paard de juiste voeding krijgt en of hij een geschikte levensstijl heeft.
Vertikale lijnen (tubules)
Tubules zijn kleine buisjes in het keratine van de hoefwand. Aan de buitenkant zie je de tubules als dunne vertikale lijntjes. Onder andere aan deze lijntjes kun je zien of de hoef in de juiste hoek groeit.
 | |
| Tubules geven de stand aan waaronder de hoef groeit. Links: Tubules te steil. Rechts stand gecorrigeerd (op de computer) |
Vervorming van de hoefwand: Flare
In een gezonde hoef volgt de vorm van de hoefwand de vorm en hoek van het hoefbeen. Als de vorm van de hoefwand van het bot afwijkt is dit het gevolg van een probleem met de verbinding tussen de binnenkant en de buitenkant van de hoef, de witte lijn.
 |
| Een hoef zonder flare en groeiringen (links) en een hoef met ... |
Als de witte lijn sterk, strak en gezond is, zal de hoefwand stevig verbonden zijn met de binnenkant van de hoef. De hoef zal dan de vorm van het hoefbeen volgen en kaarsrecht naar beneden groeien.
Heeft de hoefwand flare dan is dit een teken dat de witte lijn is opgerekt. Flare is goed te zien als je een vijl of liniaal langs de hoefwand houdt. In veel hoeven is de verbinding de eerste centimeters vanaf de kroonrand goed maar verder naar beneden minder sterk.
De witte lijn verbinding kan opgerekt worden doordat de ‘draagrand’ te lang is gelaten (mechanische flare). De hoefwand wordt als het ware door het gewicht van het paard van de interne structuur afgetrokken.
Ook kan de witte lijn verzwakken onder invloed van verkeerde voeding, met name te veel suiker (metabolische flare). Dit onderwerp komen we later uitgebreid op terug.
Kwartierflare
Flare aan de zijkant van de hoef wordt in veel gevallen veroorzaakt door te lange of overgroeide steunsels. De steunsels duwen de hoefwand bij de kwartieren naar buiten en de zool omhoog.
 |
| Kwartierflare |
Artikelen over de anatomie van de hoef:
Anatomie deel 1 - De binnenkant van de hoef
Anatomie deel 2 - De onderkant van de hoef
Anatomie deel 3 - De buitenkant van de hoef
Anatomie deel 4 - De achterkant van de hoef
Stralen, de kussens van de hoef
Steunsels
Witte lijn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten