Gevoeligheid na trimmen?

Sommige trimmers streven naar zo veel mogelijk comfort voor paarden en redeneren dat als het paard gevoelig is hij minder zal bewegen en dit zal de genezing hinderen. Anderen gaan te ingrijpend te werk in het streven naar genezing van de voet en maken de paarden voor korte of langere tijd gevoelig of zelfs kreupel.

Moet er gestreefd worden naar optimaal comfort voor (en directe bruikbaarheid van) het paard, of gestreefd worden naar optimale gezondheid ookal kan dit tijdelijk gevoeligheid veroorzaken?

Zachte heelmeesters...
Natuurlijk wil elke paardeneigenaar een paard er zo goed mogelijk bijloopt, geen pijn heeft en nooit kreupel of gevoelig is.

Er zijn (natuurlijke en traditionele) bekappers die claimen dat ze de paarden die zij trimmen nooit gevoelig lopen na hun trim. Ze kiezen voor een ‘less is more’ aanpak en laten een draagrand staan onder de hoefwand en ronden het geheel eventueel af met een mooie mustangrol. Ze laten de hielen een stuk hoger dan het ‘wilde paard model’. Steunsels worden niet bijgewerkt in de hoop dat ze vanzelf af zullen breken of weg zullen slijten.

Helaas heeft deze methode bij problemen of vervormingen van de hoef geen optimale genezing tot gevolg. Met een bekapping die niets verandert kun je geen optimale verbetering verwachten voor bijvoorbeeld verminderde bloedsomloop, contractie van de hiel of een straalbeen dat niet parallel aan de grond staat.

Trimmethodes zoals dit bezorgen ijzervrije trimmethodes een slechte reputatie, omdat de problemen van de hoeven nooit echt opgelost worden. Paarden die behoudend bekapt worden zullen niet vaak compleet uit de 'hoefschoenen-fase' komen en echte barefoot ambassadeurs worden. Ze zullen niet altijd even comfortabel over elke soort terrein kunnen lopen of het goed doen in de sport.

Extreem trimmen
Een andere groep natuurlijk bekappers vermijdt pijn en gevoeligheid bij de behandeling van hoeven juist niet. Vooral de Strasser methode staat hierom bekend. De duitse veearts Hiltrud Strasser ontwikkelde deze methode die nu zo omstreden is dat zelfs mensen die Strasser certificatie hebben heel duidelijk maken dat zij absoluut niets met haar te maken willen hebben.

De Strasser methode werd oorspronkelijk ontwikkeld voor paarden met extreem vervormde en zieke hoeven. De paarden die Strasser oorspronkelijk hielp hadden al heel veel pijn en zouden veelal worden afgemaakt als ze niet in haar kliniek terecht waren gekomen. Het enorm verdunnen en flexibel maken van de hoeven van deze zeer kreupele paarden verminderde vaak de ergste pijn en maakte het voor deze paarden mogelijk betere hoeven te groeien. Tijdens maandenlange revalidatie stonden de paarden op rubber matten in de kliniek en kregen ze speciale verzorging.

Strassers methode werd snel bekend via het internet. Helaas veroorzaakte deze ingrijpende methode kreupelheid bij paarden met relatief kleine problemen. De Strasser methode is een medische ingreep, en de revalidatie ervan moet gedaan worden in een gespecialiseerde kliniek. Het is niet iets dat je zelf thuis moet uitproberen.

Hiltrud Strasser was een pionier op het gebied van het onderzoek naar paardenhoeven. Ze heeft fantastisch werk verricht met haar onderzoek naar de relatie tussen hoefgezondheid, voeding en beweging. De meeste stromingen van natuurlijk bekappen hebben voor een deel de essentie van haar werk overgenomen. Helaas hebben de verhalen over deze extreme vorm van trimmen veel paardeneigenaren ervan weerhouden om ijzervrij te gaan. Trimmethodes die paarden kreupel maken hebben het natuurlijk bekappen een slechte reputatie gegeven.

De waarheid ligt in het midden
Natuurlijke hoefverzorging is geen quick-fix voor alle hoefproblemen. Het is een proces dat een heel paardenleven lang duurt. In sommige periodes gaat de ontwikkeling van hoeven de goede kant op. Onder andere omstandigheden zie je een negatieve verandering ontstaan. Als je oog krijgt voor negatieve veranderingen van de hoef en weet wat de mogelijke oorzaken zijn kun je de hoeven positief beïnvloeden door bijvoorbeeld de manier van bekappen aan te passen, of de voeding of de ondergrond te veranderen. Soms volstaat een behandeling tegen rotstraal om een negatieve tendens te doorbreken.

Heeft je paard grotere hoefproblemen of vervormingen die in de loop van langere tijd ontstaan zijn zal een ‘less is more’ aanpak meestal niet de beste resultaten opleveren. Een LIM trim is meestal wel geschikt voor paarden die al gezonde hoeven hebben. Ideaal is het als de eigenaar van het paard zelf zo'n trim kan doen voor het tussentijdse onderhoud.

Trimstijlen die effectiever zijn om problemen op te lossen zullen niet vaak 100% pijnloos zijn. Een hiel die decontraheert, of een straalbeen dat langzaam terugroteert of weer in de hoefcapsule omhoog geduwd wordt zal in veel gevallen pijn of ongemak geven. Niet alleen in de hoef zelf maar mogelijk ook in pezen, ligamenten, hoger in het been of elders in het paardenlichaam. Door de processen die zich in de hoef afspelen kan het paard dan tijdelijk gevoelig zijn of zelfs kreupel lopen. Het is een onderdeel van het genezingsproces dat weken of maanden kan duren.

Voorbeeld
Je paard heeft flare. De hoefwand zit niet goed verbonden aan de interne voet en de witte lijn is opgerekt. Het paard wordt kort bekapt maar is hierna gevoelig. Twee weken later is de gevoeligheid verdwenen. Je kunt dan concluderen: De trim was niet goed, mijn paard was gevoelig, ik moet de hoeven langer laten. Je kunt ook denken: De hoefwand maakt weer contact met de grond en het is tijd om er weer een millimeter af te vijlen. 

In het eerste geval zal de flare nooit verdwijnen en de hoefwand nooit echt goed verbonden raken met de voet. In het tweede geval zal, mits je doorgaat met het consequent bijvijlen van de mustangrol (en de voeding en lifestyle van het paard in orde zijn), de flare uitgroeien en na enkele maanden de gevoeligheid verdwijnen. Vanaf dat moment zal het paard beter uit de voeten kunnen met die korte hoefwand.

Bijhouden van veranderingen
Elk paard zal verschillend reageren op een bekapping. Het ene paard kan grote veranderingen aan zonder anders te gaan bewegen. Bij een ander paard kan een millimeter langer of korter al een groot verschil uitmaken. Als je zelf je eigen paard bekapt zul je in de loop van de tijd (hopelijk) uitvinden wat wel en niet werkt voor je paard. Als je paard bekapt wordt door een professional is het misschien lastig om uit te leggen dat wat hij een maand geleden gedaan heeft wel of niet werkte en waarom.

Wie je paard ook bekapt, het is goed om de hoeven voor en na bekappingen te fotograferen om in de loop van de tijd te kunnen zien of een bekapping het gewenste effect heeft gehad. Je kunt met je bekapper de foto's bespreken. Je kunt gerichter vragen stellen: In maart had mijn paard een barst in de teen, en nu is het december en hij heeft die barst nog steeds. Wat kunnen we veranderen om hier iets aan te doen?

Wat te doen bij gevoeligheid na trimmen
Stel eerst vast dat je paard niet gevoelig is geworden door verkeerd bekappen. Het is mogelijk dat de trimmer weefsel heeft weggehaald waar hij vanaf moet blijven, zoals bijvoorbeeld de zool. Of hij heeft de hielhoogte in één keer te veel verlaagd. Er zijn bekappers die bij gezonde hoeven een veel te sterke mustangrol aanbrengen. Een paard met een strakke witte lijn kan hierdoor in de problemen raken. Een extreme mustangrol kan zelfs de holheid van de zool verminderen. (Zie plaatje hieronder rechts)

Wat bij hoefbevangenheid positief werkt kan voor gezonde hoeven slecht zijn.
De mustangrol op het rechterplaatje is te extreem!

Stel ook vast dat het paard niet gevoelig is doordat er materiaal niet is weggesneden dat wel weggehaald had moeten worden. Als de hoefwand wordt verkort maar de steunsels niet worden bijgesneden kan dit heel ongemakkelijk zijn voor een paard.

Als je paard gevoelig loopt na een bekapping doordat er een genezingsproces op gang is gekomen is dit vervelend, maar toch positief. Meer doorbloeding door verbeterd hoefmechanisme, decontractie van de hiel, verandering van de positie van het hoefbeen, meer druk op de straal; al dit soort veranderingen zullen niet altijd 100% pijnloos verlopen.

Streef er in elk geval naar paarden nooit zo gevoelig te bekappen dat ze oncomfortabel zijn in de leefomgeving waar ze het grootste deel van de dag staan en rondlopen. Beweging is de sleutel tot succes. Paarden die zelfs in de wei niet meer willen lopen of in de bak niet meer vooruit willen zullen niet goed vooruitgaan en hun gehele gezondheid zal er onder leiden.

Loopt je paard niet goed over harde ondergrond of grind? Vermijd deze bodem in het begin om kneuzingen te voorkomen of gebruik hoefschoenen, maar check af en toe of het beter gaat. Als de kwaliteit van de hoeven toeneemt is het goed om hoeven steeds meer te laten wennen aan hardere en gevarieerde ondergrond. Staat je paard altijd op een 'watten' bodem van zand en zaagsel kun je niet verwachten dat hij moeiteloos over gravel zal draven.

Help mijn hoeven zijn te kort?!
Paarden horen niet op de rand van de hoefwand te lopen. Geef niet toe aan de verleiding om er toch "een randje" onder te laten staan. Het lopen op de 'draagrand' is de oorzaak van veel hoefproblemen, niet de oplossing! De overgang van lopen op de draagrand naar lopen op de zool en straal is in veel opzichten dezelfde overgang als die van beslagen naar onbeslagen. Die overgang verloopt voor de meeste paarden niet pijnloos. Het voorkomen dat de hoefwand te lang wordt (van heel jongs af aan) is heel belangrijk.

Om de hoef zich te laten aanpassen aan het lopen op zool en straal kost tijd, doorzettingsvermogen en een stevig vertrouwen in de natuur. Zorg voor zeer regelmatig bekappen en hou ook de andere sleutels voor hoefgezondheid in de gaten.

Veulenhoeven - 3 maanden oud en al de hoogste tijd voor een trim!